De noodzaak van goed gekalibreerd gereedschap - de momentsleutel

De momentsleutel is een onmisbaar stuk gereedschap om bout- en schroefverbindingen vast te zetten met een voorgeschreven ‘koppel’. Met een momentsleutel controleer je  of alle verbindingen met het gewenste koppel zijn aangedraaid. Maar wie controleert eigenlijk of de momentsleutel correct werkt? Dat is het werk van een kalibratiespecialist, zoals Ben Mattheij. We spreken hem over dit stuk vakmanschap.

Wat test je precies bij momentsleutels?

Wij testen of de momentsleutel bij verschillende voorgeschreven testwaardes, volgens de toegestane norm is. De meeste momentsleutels hebben van zichzelf standaard een kleine afwijking. Dat is toegestaan, mits dit binnen de tolerantie valt. Afhankelijk van de momentsleutel mag de afwijking een bepaald aantal procenten zijn.

Hoe gaat het testen in zijn werk?

Onze kalibratieruimte Geometrie in Elsloo is voorzien van gecertificeerde apparatuur voor het kalibreren van momentsleutels. Dankzij onze testbank zijn wij in staat om de momentsleutel nauwkeurig vast te zetten. Hierdoor wordt onder andere gewaarborgd dat de kracht langzaam én constant wordt overgebracht tijdens de tests. Onze testbank heeft een bereik van 1Nm tot 3000Nm.

De werkzaamheden en tests van de momentsleutel worden, met gecertificeerde meetapparatuur, uitgevoerd conform ISO 6789 (voor klikkende momentsleutels). We besteden veel aandacht aan zorgvuldigheid van de uit te voeren kalibratie, waardoor de resultaten te allen tijde betrouwbaar zijn.

Wat gebeurt er met de resultaten van een kalibratie?

Alle testwaarden worden gerapporteerd en vastgelegd in een kalibratierapport. Indien de momentsleutel aan de gestelde eisen voldoet, leveren wij het goed werkende stuk gereedschap af, inclusief kalibratierapport én bijhorende kalibratiesticker met daarop de laatste kalibratiedatum en vervaldatum.

Het kan uiteraard ook voorkomen dat een momentsleutel daadwerkelijk buiten tolerantie valt. Een mogelijke oplossing is dan om de momentsleutel zo aan te passen dat de meetafwijking ten opzichte van de standaard, lager is dan de toegestane afwijking voor de toepassing. Dit wordt justeren genoemd. Of justering mogelijk is, hangt onder meer af van merk en type momentsleutel. Na justering en goedkeuring kan de sleutel alsnog weer worden gebruikt.

Wat is al met al het voordeel van het uitvoeren van deze kalibraties?

Door regelmatige kalibratie van momentsleutels ben je ervan verzekerd dat het juiste ‘aanhaalmoment’ ook wordt bereikt. Voldoet een momentsleutel hier niet aan dan kunnen onveilige situaties ontstaan zoals bijvoorbeeld lekkages bij pakkingvlakken, wielen die losraken of bouten die over een rekgrens getrokken worden.

Elk instrument wordt dan ook met uiterste zorg behandeld, waarbij we een hoge nauwkeurigheid hanteren die herleidbaar is naar de DIN-normen van de lengtemeettechniek.

Je kalibreert waarschijnlijk meer dan alleen momentsleutels?

Jazeker! Naast momentsleutels kalibreren wij natuurlijk ook andere geometrische meetinstrumenten. Denk hierbij aan: schroefmaten, schuifmaten, 2-punts - en 3-puntsbinnenmeetapparatuur, meetklokken, linialen en reien, waterpassen, enz. De grote verscheidenheid aan diverse geometrische meetinstrumenten geeft mij veel voldoening in het werk als kalibratie specialist.

En dan spreek ik alleen nog maar over de kalibratie van geometrische instrumenten. Op onze kalibratie afdeling bieden we bijvoorbeeld ook kalibratiediensten aan voor weegsystemen, procesinstrumentatie en elektrische installaties. Maar daarvoor kun je het best één van mijn collega’s interviewen.